Uyarı: Bu makale, final bölümleri de dahil olmak üzere Squid Game isimli dizinin konusu veya detayları hakkında ayrıntılı bilgi içermektedir.
Modern Güney Kore’de geçen etkileyici Netflix TV dizisi Squid Game (Kalamar Oyunu), Netflix tarihinin en çok izlenen dizisi olma yolunda ilerliyor. Yayınlanmasından sadece bir ay sonra, yakında dünya çapında 100 milyon haneye ulaşması bekleniyor.
Dizi, umutsuz ve yoksul yarışmacıların, devasa bir yuvarlak cam fanus içindeki 46.5 milyar Won’u (yaklaşık 40 milyon $) ile dolu kazanmak için ölümüne yarıştığı şiddetli bir hayatta kalma oyununu anlatıyor. Sıradan izleyiciler bile dizinin zenginler ve fakirler arasındaki eşitsizliğe dair vurgusunu çabucak kavrayabilse de, dünya çapındaki izleyicilerinin çoğu, Squid Game’in Kore’nin sendika tarihini ve ezilenlerin insanlığını sürdürmesi için işçi dayanışmasının rolünü vurgulama biçimini kaçırabilir.
Kapitalizmin Korkuları
Squid Game’in Kore’nin büyüyen sosyal ve ekonomik eşitsizliğine yönelik eleştirisi, yoksul kahramanlarının kasvetli günlük yaşamını gözler önüne seren ikinci bölümde (açıkça “Cehennem” olarak isimlendirilmiş) güçlü bir şekilde ortaya konuluyor. İşten atılmış olan sendikalı otomobil işçisi Seong Gi-hun’un (Lee Jung-jae tarafından canlandırılıyor) yanı sıra başarısız bir borsacı, küçük çaplı bir gangster, yalnız bir yaşlı adam ve Pakistanlı göçmen bir fabrika işçisi dahil, ölümcül Kalamar Oyunlarına katılanlar yoksul ve dışlanmış insanlar.
Kore ekonomisinin dünyadaki en zengin 10. ekonomisi haline gelmesine rağmen, çırpınan bu Koreliler, kişisel borcun bu yıl ulusal gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 104’üne, yani 2007’dekinden yüzde 35 daha yüksek bir seviyeye çıktığı bir toplumda derinleşen sosyoekonomik bölünmeyi temsil ediyorlar.
Madalyonun öbür yüzünde, süper zenginlerin çöküşü ve çıkarcılığı, abartılı kıyafetler giyinmiş mega zengin kumarbazların, ayaklarını çıplak hizmetkarların üzerine dayayarak uzanırken, yoksulların ölüm kalım mücadeleleri üzerine bahse girdikleri dizinin son bölümlerinde güçlü bir şekilde ortaya konuluyor.
Vahşi Biçimde Bastırılan Grev
Kore işçi hareketine dönük daha incelikli selamlardan biri 5. Bölümde (“Adil Bir Dünya”), baş kahramanın, rakiplerinin açık ve şiddetli bir şekilde birbirlerine saldırdığına tanık olduğu üstü örtülü bir sahnede geliyor. Bu travmatik olay, bir otomobil işçisi olarak hayatındaki benzer ölümcül şiddet sahnelerini hatırlattığı için onu transa sokar.
Sıradan bir izleyici muhtemelen bu trans görüntülerinin Kore tarihindeki gerçek bir olayı -2009 SsangYong Motors grevini- tasvir ettiğinden habersizdir. Bu mücadele, kudurmuş yüzlerce polisin fabrikaya saldırması ve grevci işçileri vahşice dövmesiyle sert bir yenilgiyle sonuçlandı.
Seong bir SsangYong grevcisi olarak iş arkadaşının polis tarafından dövülerek öldürüldüğünü gördü. Bu olaylar işini ve gelecekten beklentilerini kaybetmesine ve sonunda boşanarak kızının velayetini kaybetmesine neden oldu.
Squid Game, bu tür acımasız olayların, çaresiz işçilerin ekonomik kurtuluş şansı için hayatları pahasına bahse girmelerine nasıl yol açabileceğini resmediyor. Sefil haldeki işçilerin, intihar anlamına gelen mücadelelerine ilişkin bu fantastik anlatım, aslında gerçekliğe dayanmaktadır.
İntihar Salgını
Gerçek hayattaki 77 günlük SsangYong grevi, şirketin varlıklarının küresel yatırımcılara kâr odaklı transferini kolaylaştırmak için beklenmedik bir şekilde tüm işgücünün yüzde 43’ünü (2.646 işçi) işten çıkarmasından kaynaklandı. Şirket Çinli bir şirket olan Shanghai Motors tarafından satın alınmış ve daha sonra bir Hint şirketi olan Mahindra & Mahindra tarafından tekrar satın alınmıştı.
Grev şiddetle bastırıldıktan sonra, grevciler diğer büyük Koreli şirketlerde çalışmamaları için kara listeye alndılar. Ayrıca, SsangYong ve yerel polis, şirkete zarar verdikleri gerekçesiyle onlara dava açmak için hukuk mahkemelerine başvurdular. Sendika üyelerinin, bu işçilerin sahip olmadığı ve hayatlarında asla göremeyecekleri bir miktar olan, yaklaşık 9 milyon dolar tutarında, ağır “ekonomik zarar” cezaları ödemelerine hükmedildi. Dahası, bu para cezalarına günlük 620.000 won gecikme faizi uygulanmasıyla, [toplam faiz] anapara borcunun 1,5 katını aşacaktı.
Sendika faaliyetleri nedeniyle bu astronomik para cezalarının tahsil edilmesi için, bazen mahkemeler tarafından işçilerin ücretlerine ve diğer varlıklarına (evleri dahil) el konuldu. [İşçiler] Kore’nin sert sendika karşıtı “ekonomik zarar” tazminatı yasalarıyla, SsangYong Motor Company’ye ya da polise teslim edilmişlerdi.
2009 ve 2011 yılları arasında on üç SsangYong işçisi ve aile üyesi, sendika karşıtı bu baskının sonucu olarak intihar ederek hayatını kaybetti. Bir işçinin son açıklaması şu şekildeydi: “Ücretim önemli ölçüde azaldı ve çocuklarımı pirinç almaya gücüm yetmediği için ramen (hazır erişte) ile beslemek acı verici.” Başka bir işçi eşine, “Sana son ana kadar borç bırakıyorum. Çok üzgünüm.” demişti. 2009 ve 2018 yılları arasında 30 SsangYong işçisi de benzer nedenlerle intihar etti.
Tek Yol Dayanışma
Ancak dizi aynı zamanda yoksullar arasında dayanışma yoluyla kurtuluş olasılıkları da sunuyor. Squid Game dizisindeki birçok yarışmacı, yalnızca kendini kurtarmak için elendi (açgözlü gangster ve ahlaksız borsacı gibi). Bazıları yakarma yolunu seçti, ki bu da onları kurtarmadı. Ama sonunda, korkunç oyunu onurlu bir şekilde sonuçlandıranlar, başkalarının acıları için dayanışma gösteren ve başkalarını kurtarmak için kendilerini feda eden karakterlerdir; hatta biri hayatta kalır.
Squid Game boyunca, sendika işçisi Gi-hun, diğer katılımcılara şefkat göstererek, hasta yaşlı bir adam ve ölümcül şekilde yaralanmış bir genç kadın gibi yarışmacıların yanında olmak için kendi hayatta kalma umutlarından fedakarlık yapar. Güçlü ahlaki şefkati, son bölümde O’nun “insanlığa olan güveni” olarak tarif edilen, temelinde birliğe inanmanın ne anlama geldiğinin ve neleri mümkün kılabileceğinin yattığı bir dayanışma duygusu tarafından yönlendirilir.
Squid Game’in işten çıkartılmış sendika aktivisti kahramanı, kapitalizmin acımasız tuhaflıklarına karşı bile olsa, insanlığın ve dayanışmanın zaferini temsil ediyor. Bireyler dağınık, kırılgan ve hayatta kalabileceklerine dair umutsuz olabilirler. Ancak insanlar yine de birbirleriyle ilgilenmelerini sağlayan daha büyük bir ahlaki sorumlulukla birbirine bağlıdırlar. İşçi hareketinin bu canlandırıcı ilkesi, Squid Game’in etkili kurgu dünyasında, sanatsal bir şekilde tasvir edilmiştir. Mücadele eden Gi-hun sonunda kırıldı ama düzgün bir sendikalı işçi olarak hâlâ ayakta.
- Minsun Ji, popüler bir eğitim danışmanlığı şirketi olan Labor Coop Connections’ın kurucusudur. Bir sendika örgütleyicisi, Denver’da bir işçi merkezinin (El Centro Humanitario) kurucusu ve Colorado Denver Üniversitesi’nde, Politikada Yeni Yönler ve Kamu Politikası isimli bir yüksek lisans programının direktörüydü.
Kaynak: The Real-Life Auto Strike Behind the Runaway Netflix Hit Squid Game
Çeviri: Yeryüzü Postası
Bir yanıt yazın